gris
Basque
Pronunciation
- IPA(key): /ɡris̺/ [ɡris̺]
Audio: (file) - Rhymes: -is̺
- Hyphenation: gris
Adjective
gris (comparative grisago, superlative grisen, excessive grisegi)
Declension
indefinite | singular | plural | ||
---|---|---|---|---|
absolutive | gris | grisa | grisak | |
ergative | grisek | grisak | grisek | |
dative | grisi | grisari | grisei | |
genitive | grisen | grisaren | grisen | |
comitative | grisekin | grisarekin | grisekin | |
causative | grisengatik | grisarengatik | grisengatik | |
benefactive | grisentzat | grisarentzat | grisentzat | |
instrumental | grisez | grisaz | grisez | |
inessive | anim. | grisengan | grisarengan | grisengan |
inanim. | grisetan | grisean | grisetan | |
locative | anim. | — | — | — |
inanim. | grisetako | griseko | grisetako | |
allative | anim. | grisengana | grisarengana | grisengana |
inanim. | grisetara | grisera | grisetara | |
terminative | anim. | grisenganaino | grisarenganaino | grisenganaino |
inanim. | grisetaraino | griseraino | grisetaraino | |
directive | anim. | grisenganantz | grisarenganantz | grisenganantz |
inanim. | grisetarantz | griserantz | grisetarantz | |
destinative | anim. | grisenganako | grisarenganako | grisenganako |
inanim. | grisetarako | griserako | grisetarako | |
ablative | anim. | grisengandik | grisarengandik | grisengandik |
inanim. | grisetatik | grisetik | grisetatik | |
partitive | grisik | — | — | |
prolative | gristzat | — | — |
Declension
indefinite | singular | plural | |
---|---|---|---|
absolutive | gris | grisa | grisak |
ergative | grisek | grisak | grisek |
dative | grisi | grisari | grisei |
genitive | grisen | grisaren | grisen |
comitative | grisekin | grisarekin | grisekin |
causative | grisengatik | grisarengatik | grisengatik |
benefactive | grisentzat | grisarentzat | grisentzat |
instrumental | grisez | grisaz | grisez |
inessive | grisetan | grisean | grisetan |
locative | grisetako | griseko | grisetako |
allative | grisetara | grisera | grisetara |
terminative | grisetaraino | griseraino | grisetaraino |
directive | grisetarantz | griserantz | grisetarantz |
destinative | grisetarako | griserako | grisetarako |
ablative | grisetatik | grisetik | grisetatik |
partitive | grisik | — | — |
prolative | gristzat | — | — |
Catalan
Etymology
From Frankish *gris.
Pronunciation
Derived terms
See also
blanc | gris | negre |
roig, vermell; carmesí | taronja; marró | groc; crema |
verd llima | verd | |
cian; xarxet | atzur | blau |
violat; indi | magenta; lila, porpra | rosa |
Further reading
- “gris” in Diccionari de la llengua catalana, segona edició, Institut d’Estudis Catalans.
- “gris”, in Gran Diccionari de la Llengua Catalana, Grup Enciclopèdia Catalana, 2024
- “gris” in Diccionari normatiu valencià, Acadèmia Valenciana de la Llengua.
- “gris” in Diccionari català-valencià-balear, Antoni Maria Alcover and Francesc de Borja Moll, 1962.
Danish
Pronunciation
- IPA(key): /ɡriːˀs/, [ˈɡ̊ʁiˀs]
- Rhymes: -iːˀs
Noun
Declension
References
- “gris” in Den Danske Ordbog
Pronunciation
- IPA(key): [ˈɡ̊ʁis]
Dutch
Pronunciation
Audio (file)
French
Etymology
From Old French or Old Occitan, both from Frankish *grīs, from Proto-Germanic *grīsaz (“grey”). Akin to Old High German grīs (“grey”) (German greis) and Dutch grijs (“grey”). More at grizzle.
Pronunciation
- IPA(key): /ɡʁi/
audio (file) audio (file)
Adjective
gris (feminine grise, masculine plural gris, feminine plural grises)
- grey, gray
- (colloquial) drunk, tipsy
- 1924, Emmanuel Bove, Mes Amis:
- Si je n’avais pas été gris, je n’aurais certes pas étalé mes papiers. Ils ont dû ennuyer Billard.
- If I hadn't been drunk, I certainly wouldn't have displayed my papers. They must have bored Billard.
Derived terms
Descendants
See also
blanc | gris | noir |
rouge; cramoisi, carmin | orange; brun, marron | jaune; crème |
lime | vert | menthe |
cyan, turquoise; bleu canard | azur, bleu ciel | bleu |
violet, lilas; indigo | magenta; pourpre | rose |
Further reading
- “gris”, in Trésor de la langue française informatisé [Digitized Treasury of the French Language], 2012.
Galician
Etymology
From Old Galician-Portuguese gris (13th century, Cantigas de Santa Maria), from Old French gris, from Frankish *grīs, from Proto-Germanic *grīsaz (“grey”).
Pronunciation
- IPA(key): /ˈɡɾis/
Derived terms
- grisallo
References
- “gris” in Dicionario de Dicionarios do galego medieval, SLI - ILGA 2006–2022.
- “gris” in Xavier Varela Barreiro & Xavier Gómez Guinovart: Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval. SLI / Grupo TALG / ILG, 2006–2018.
- “gris” in Dicionario de Dicionarios da lingua galega, SLI - ILGA 2006–2013.
- “gris” in Tesouro informatizado da lingua galega. Santiago: ILG.
- “gris” in Álvarez, Rosario (coord.): Tesouro do léxico patrimonial galego e portugués, Santiago de Compostela: Instituto da Lingua Galega.
Middle English
Etymology 1
From Old Norse gríss, potentially from or related to Proto-Germanic *grīsaz (“grey”).
Pronunciation
- IPA(key): /ɡriːs/, /ɡris/
References
- “grī̆s, n.(1).”, in MED Online, Ann Arbor, Mich.: University of Michigan, 2007, retrieved 2018-04-03.
Norman
Etymology
From Old French or Old Occitan, in either case from Proto-Germanic *grēwaz (“grey”), from Proto-Indo-European *gʰregʰwos (“grey”), from Proto-Indo-European *gʰer- (“to glow, shine”).
Adjective
gris m
- grey
- (Jersey) drunk
- Synonyms: bédé-ouinne, blindé, bragi, bringuesingue, chonmé, en bouaisson, envitoué, gâté d'béthe, ivre, souîn, soûl
Derived terms
- grisi (“to go grey”)
Norwegian Bokmål
References
- “gris” in The Bokmål Dictionary.
Norwegian Nynorsk
Noun
gris m (definite singular grisen, indefinite plural griser or grisar, definite plural grisene or grisane)
Inflection
Historical inflection of gris
Forms in italics are currently considered non-standard. Forms in [brackets] were official, but considered second-tier. Forms in (parentheses) were allowed under Midlandsnormalen. 1Nouns were capitalised for most of the 19th century. |
Old French
Etymology
From Frankish *grīs, from Proto-Germanic *grīsaz (“grey”).
Pronunciation
- IPA(key): /ˈɡɾis/
Old Galician-Portuguese
Etymology
Borrowed from Old French gris, from Frankish *grīs, from Proto-Germanic *grīsaz (“grey”).
Pronunciation
- IPA(key): /ˈɡɾis̺/
Portuguese
Etymology
From Old Galician-Portuguese gris, from Old French gris, from Proto-Germanic *grīsaz (“grey”).
Pronunciation
- (Brazil) IPA(key): /ˈɡɾis/
- (Rio de Janeiro) IPA(key): /ˈɡɾiʃ/
- (Portugal) IPA(key): /ˈɡɾiʃ/
- Rhymes: (Brazil) -is, (Portugal, Rio de Janeiro) -iʃ
- Hyphenation: gris
Adjective
gris (invariable)
- grey (having a colour between white and black)
- Synonyms: cinza, cinzento, acinzentado
Related terms
See also
branco, alvo, cândido | cinza, gris, cinzento |
preto, negro, atro |
vermelho, encarnado, rubro, salmão; carmim |
laranja, cor de laranja; castanho, marrom |
amarelo, lúteo; creme, ocre |
verde-limão | verde | verde-água; verde-menta |
ciano, turquesa; azul-petróleo |
azul-celeste | azul, índigo, anil |
violeta, lilás |
magenta; roxo, púrpura | rosa, cor-de-rosa, rosa-choque |
Romanian
Spanish
Etymology
From Occitan or Old Occitan gris, from Frankish *gris, from Proto-Germanic *grīsaz (“grey”).
Pronunciation
- IPA(key): /ˈɡɾis/ [ˈɡɾis]
Audio (Colombia): (file) - Rhymes: -is
- Syllabification: gris
Adjective
gris m or f (masculine and feminine plural grises)
- grey, gray
- materia gris ― grey matter
- zona gris ― grey area
- boring, dull
- Ella lleva una vida gris.
- She has a dull life.
- overcast, cloudy
- Hay poca luz porque el día está gris.
- There's little light because the day is overcast.
- morally ambiguous
- Juan de Galicia es un personaje muy gris.
- Juan de Galicia is a very morally ambiguous character.
- 1912 April 17, “Aproposito de campanas”, in Salvador Canals, editor, Mundo gráfico: Revista popular ilustrada, number 25, page 4:
- ¿qué mucho que abunden tanto las desengañadas, ese tipo de mujer moralmente gris, ni mala ni buena, ociosa é inútil desde el punto de vista social, que da á la Iglesia la beata; á una intelectualidad exacerbada, la feminista, y á la revolución, las fieras que ponen las notas de mayor violencia en las convulsiones populares?
- (please add an English translation of this quotation)
- 1977, La otra opinión: editoriales de El Siglo, Volume 2, Editorial Revista Colombiana, page 164:
- Hay zonas de la administración en que por su índole, porque su campo está demasiado próximo a la delincuencia, la corrupción se presenta al mismo tiempo por abajo y por arriba y se crea esa moral gris de la que hemos hablado, en donde lo ilícito es lo "natural" y sólo se distingue por grados que generalmente van acuerdo con la 164.
- (please add an English translation of this quotation)
- 2015, Vicente Palermo, La alegría y la pasión: Relatos brasileños y argentinos en perspectiva comparada, Katz, page 133:
- Aunque el jeitinho es siempre un instrumento que posibilita la quiebra de las reglas (de modo particularista), el problema es que ante asimetrias sociales y leyes que no se pueden cambiar, el jeitinho es una adaptación, equivale a una zona moral gris entre lo “correcto” y lo “incorrecto”.
- (please add an English translation of this quotation)
- 2020, Serna Dimas Adrián, Poética de la tierra caliente: Hecho colonial, mitología nacional y violencia en la cuenca media del río Magdalena, Colombia, Editorial Universidad Distrital Francisco José de Caldas, page 388:
- León es un personaje gris: es un defensor de que la mina es sagrada porque es del Gobierno, es un estricto persecutor de quienes pretenden asaltarla, pero igualmente.
- (please add an English translation of this quotation)
- 2021, Silvia Magro Vela, Belén Puebla Martínez, Nuria Navarro Sierra, editors, Ficcionando sinergias. Los profesionales se buscan en la ficción televisiva española, Editorial Dykinson, page 94:
- Asi, junto al heroico abogado defensor del inocente y al artero defensor del culpable, ha aparecido el personaje gris de moral autonoma —cuestionable, si se quiere, pero real— que puede llegar a convertirse en protagonista.
- (please add an English translation of this quotation)
- 2022, César Augusto Pires Torres, Vivencias cantadas en prosas y relatos, Editorial Autores de Argentina, page 116:
- Ese es el que bebe de tu vaso el agua cristalina que con su sentir lo convierte en turbia y el personaje extremo, nunca sabe como va a jugar ese personaje gris, 0 si lo sabe y no se juega. Porque para él su jugada no es blanca ni oscura, es el gris y entonces aparecen sus actitudes educadas que se llaman hipocresia. Y el estudio de su diagnéstico certero puede consumirte afios de vida, porque siempre hace que juega el papel del correcto y correctamente hipécrita.
- (please add an English translation of this quotation)
Derived terms
Descendants
- → Basque: gris
See also
blanco | gris | negro |
rojo; carmín, carmesí | naranja, anaranjado; marrón | amarillo; crema |
lima | verde | menta |
cian, turquesa; azul-petróleo | celeste, cerúleo | azul |
violeta; añil, índigo | magenta; morado, púrpura | rosa, rosado |
Further reading
- “gris”, in Diccionario de la lengua española, Vigésima tercera edición, Real Academia Española, 2014
Swedish
Pronunciation
- IPA(key): /ɡriːs/
audio (Gotland) (file)
Noun
gris c
- a pig; mammal of the genus Sus
- Synonym: svin
- a piglet; young of the pig
- Synonym: griskulting
- a nasty or dirty person
- Synonym: svin
- Du är en riktig gris.
- You are such a pig.
- (slang, derogatory) a pig (cop, police officer)
- (slang, derogatory, in the singular definite "grisen") the pigs (the police, collectively)
Declension
Declension of gris | ||||
---|---|---|---|---|
Singular | Plural | |||
Indefinite | Definite | Indefinite | Definite | |
Nominative | gris | grisen | grisar | grisarna |
Genitive | gris | grisens | grisars | grisarnas |
Derived terms
- grisaktig
- grisblod
- grisfarm
- grisfest
- grisfoder
- grisfot
- grishuvud
- griskotlett
- griskulting
- griskött
- grismat
- grisskär
- grisstia
- gristryne
- grisuppfödning
- grisöga
- grisögd
- grisöra
- gullegris
- kelgris
- lortgris
- lyckogris
- mansgris
- sminka en gris
- spädgris
References
Tok Pisin
Noun
gris
- lipid (oil, fat, grease, etc.)
- flattery
- 1989, Buk Baibel long Tok Pisin, Port Moresby: Bible Society of Papua New Guinea, Jenesis 3:1:
- God, Bikpela i bin wokim olgeta animal, tasol i no gat wanpela bilong ol inap winim snek long tok gris. Na snek i askim meri olsem, “Ating God i tambuim yutupela long kaikai pikinini bilong olgeta diwai bilong gaden, a?”
Related terms
Welsh
Etymology
From Middle English grece, from Old French grez, plural of gré, from Latin gradus. Doublet of gradd.
Pronunciation
- IPA(key): /ɡriːs/