ay
Translingual
English
Interjection
ay
- Ah! alas!
- (Mid-Ulster, others) Alternative spelling of aye ("yes")
- 1883, Howard Pyle, chapter V, in The Merry Adventures of Robin Hood […], New York, N.Y.: […] Charles Scribner’s Sons […], →OCLC:
- "Good morrow to thee, jolly fellow," quoth Robin, "thou seemest happy this merry morn."
Ay, that am I," quoth the jolly Butcher, "and why should I not be so? Am I not hale in wind and limb? Have I not the bonniest lass in all Nottinghamshire? And lastly, am I not to be married to her on Thursday next in sweet Locksley Town?"
- 1886 October – 1887 January, H[enry] Rider Haggard, She: A History of Adventure, London: Longmans, Green, and Co., published 1887, →OCLC:
- "I swear also that I will honour and will cherish thee, Kallikrates, who hast been swept by the wave of time back into my arms, ay, till the very end, come it soon or late."
Derived terms
Etymology 2
From Middle English ai, from Old Norse ei, from Proto-Germanic *aiwaz (“eternity, age”), from Proto-Indo-European *h₂eyu- (“vitality”); cognate with Old English ā, Ancient Greek ἀεί (aeí, “always”), and Latin aevum (“an age”).
Alternative forms
Adverb
ay (not comparable)
- (archaic, poetic or Northern England) Always; ever; continually; for an indefinite time.
- 1670, John Barbour, The Acts and Life of the most victorious Conquerour Robert Bruce King of Scotland, as cited in 1860, Thomas Corser, Collectanea Anglo-poetica, page 160
- O he that hath ay lived free, [...]
- 1670, John Barbour, The Acts and Life of the most victorious Conquerour Robert Bruce King of Scotland, as cited in 1860, Thomas Corser, Collectanea Anglo-poetica, page 160
Synonyms
Noun
ay (plural ays)
- The name of the Latin-script letter A/a.
- 2004, Will Rogers, The Stonking Steps, page 170:
- It said, in a whispering, buzzing voice, "Gee-you-ess-ess-ay-dash-em-ee-ar-ar-wye-dash-em-eye-en-gee-oh-dash-pee-eye-pee-dash-pee-ee-ar-ar-wye-dash-pee-eye-en-gee-oh."
- 2016 CCEB, Communications Instructions Radiotelephone Procedures: ACP125 (G), p. 3-5
- ETA [is spoken] as "ee-tee-ay" instead of "I SPELL Echo Tango Alfa".
Alternative forms
Pronunciation
- IPA(key): /eɪ/, (New Zealand) IPA(key): [æe̯]
Audio (Southern England) (file) - Rhymes: -eɪ
- Homophones: A, eh
Alternative forms
Etymology 5
Origin uncertain; possibly related to eh and hey; popularized by a catch phrase in a 1970s sitcom.
Further reading
Ainu
Anguthimri
References
- Terry Crowley, The Mpakwithi dialect of Anguthimri (1981), page 184
Azerbaijani
Cyrillic | ај | |
---|---|---|
Abjad | آی |
Etymology
From Proto-Turkic *āń(k). Cognate with Chuvash уйӑх (ujăh) See Turkish ay for more cognates.
Pronunciation
- IPA(key): /ɑj/
Audio (Baku) (file)
Noun
ay (definite accusative ayı, plural aylar)
- moon
- month
- date (day of the month)
- Bu gün ayın neçəsidir? ― What date is it today?
Declension
Declension of ay | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
singular | plural | |||||||
nominative | ay |
aylar | ||||||
definite accusative | ayı |
ayları | ||||||
dative | aya |
aylara | ||||||
locative | ayda |
aylarda | ||||||
ablative | aydan |
aylardan | ||||||
definite genitive | ayın |
ayların |
Possessive forms of ay | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
nominative | ||||||||
singular | plural | |||||||
mənim (“my”) | ayım | aylarım | ||||||
sənin (“your”) | ayın | ayların | ||||||
onun (“his/her/its”) | ayı | ayları | ||||||
bizim (“our”) | ayımız | aylarımız | ||||||
sizin (“your”) | ayınız | aylarınız | ||||||
onların (“their”) | ayı or ayları | ayları | ||||||
accusative | ||||||||
singular | plural | |||||||
mənim (“my”) | ayımı | aylarımı | ||||||
sənin (“your”) | ayını | aylarını | ||||||
onun (“his/her/its”) | ayını | aylarını | ||||||
bizim (“our”) | ayımızı | aylarımızı | ||||||
sizin (“your”) | ayınızı | aylarınızı | ||||||
onların (“their”) | ayını or aylarını | aylarını | ||||||
dative | ||||||||
singular | plural | |||||||
mənim (“my”) | ayıma | aylarıma | ||||||
sənin (“your”) | ayına | aylarına | ||||||
onun (“his/her/its”) | ayına | aylarına | ||||||
bizim (“our”) | ayımıza | aylarımıza | ||||||
sizin (“your”) | ayınıza | aylarınıza | ||||||
onların (“their”) | ayına or aylarına | aylarına | ||||||
locative | ||||||||
singular | plural | |||||||
mənim (“my”) | ayımda | aylarımda | ||||||
sənin (“your”) | ayında | aylarında | ||||||
onun (“his/her/its”) | ayında | aylarında | ||||||
bizim (“our”) | ayımızda | aylarımızda | ||||||
sizin (“your”) | ayınızda | aylarınızda | ||||||
onların (“their”) | ayında or aylarında | aylarında | ||||||
ablative | ||||||||
singular | plural | |||||||
mənim (“my”) | ayımdan | aylarımdan | ||||||
sənin (“your”) | ayından | aylarından | ||||||
onun (“his/her/its”) | ayından | aylarından | ||||||
bizim (“our”) | ayımızdan | aylarımızdan | ||||||
sizin (“your”) | ayınızdan | aylarınızdan | ||||||
onların (“their”) | ayından or aylarından | aylarından | ||||||
genitive | ||||||||
singular | plural | |||||||
mənim (“my”) | ayımın | aylarımın | ||||||
sənin (“your”) | ayının | aylarının | ||||||
onun (“his/her/its”) | ayının | aylarının | ||||||
bizim (“our”) | ayımızın | aylarımızın | ||||||
sizin (“your”) | ayınızın | aylarınızın | ||||||
onların (“their”) | ayının or aylarının | aylarının |
Chavacano
Crimean Tatar
Etymology
Inherited from Proto-Turkic *āń(k) (“moon, month”). Compare Turkish ay (“moon, month”).
Declension
Czech
Gagauz
Etymology 1
From Proto-Turkic *āń(k) (“moon, month”). Compare Turkish ay (“moon, month”).
Declension
benim (my) | singular (tekil) | plural (çoğul) |
---|---|---|
nominative (yalın) | ayım | aylarım |
definite accusative (belirtme) | ayımı | aylarımı |
dative (yönelme) | ayıma | aylarıma |
locative (bulunma) | ayımda | aylarımda |
ablative (çıkma) | ayımdan | aylarımdan |
genitive (tamlayan) | ayımın | aylarımın |
senin (your) | singular (tekil) | plural (çoğul) |
nominative (yalın) | ayın | ayların |
definite accusative (belirtme) | ayını | aylarını |
dative (yönelme) | ayına | aylarına |
locative (bulunma) | ayında | aylarında |
ablative (çıkma) | ayından | aylarından |
genitive (tamlayan) | ayının | aylarının |
onun (his/her/its) | singular (tekil) | plural (çoğul) |
nominative (yalın) | ayı | ayları |
definite accusative (belirtme) | ayını | aylarını |
dative (yönelme) | ayına | aylarına |
locative (bulunma) | ayında | aylarında |
ablative (çıkma) | ayından | aylarından |
genitive (tamlayan) | ayının | aylarının |
bizim (our) | singular (tekil) | plural (çoğul) |
nominative (yalın) | ayımız | aylarımız |
definite accusative (belirtme) | ayımızı | aylarımızı |
dative (yönelme) | ayımıza | aylarımıza |
locative (bulunma) | ayımızda | aylarımızda |
ablative (çıkma) | ayımızdan | aylarımızdan |
genitive (tamlayan) | ayımızın | aylarımızın |
sizin (your) | singular (tekil) | plural (çoğul) |
nominative (yalın) | ayınız | aylarınız |
definite accusative (belirtme) | ayınızı | aylarınızı |
dative (yönelme) | ayınıza | aylarınıza |
locative (bulunma) | ayınızda | aylarınızda |
ablative (çıkma) | ayınızdan | aylarınızdan |
genitive (tamlayan) | ayınızın | aylarınızın |
onların (their) | singular (tekil) | plural (çoğul) |
nominative (yalın) | ayları | ayları |
definite accusative (belirtme) | aylarını | aylarını |
dative (yönelme) | aylarına | aylarına |
locative (bulunma) | aylarında | aylarında |
ablative (çıkma) | aylarından | aylarından |
genitive (tamlayan) | aylarının | aylarının |
Etymology 2
Borrowed from Ancient Greek ἅγιος (hágios).
Declension
benim (my) | singular (tekil) | plural (çoğul) |
---|---|---|
nominative (yalın) | ayım | aylarım |
definite accusative (belirtme) | ayımı | aylarımı |
dative (yönelme) | ayıma | aylarıma |
locative (bulunma) | ayımda | aylarımda |
ablative (çıkma) | ayımdan | aylarımdan |
genitive (tamlayan) | ayımın | aylarımın |
senin (your) | singular (tekil) | plural (çoğul) |
nominative (yalın) | ayın | ayların |
definite accusative (belirtme) | ayını | aylarını |
dative (yönelme) | ayına | aylarına |
locative (bulunma) | ayında | aylarında |
ablative (çıkma) | ayından | aylarından |
genitive (tamlayan) | ayının | aylarının |
onun (his/her/its) | singular (tekil) | plural (çoğul) |
nominative (yalın) | ayı | ayları |
definite accusative (belirtme) | ayını | aylarını |
dative (yönelme) | ayına | aylarına |
locative (bulunma) | ayında | aylarında |
ablative (çıkma) | ayından | aylarından |
genitive (tamlayan) | ayının | aylarının |
bizim (our) | singular (tekil) | plural (çoğul) |
nominative (yalın) | ayımız | aylarımız |
definite accusative (belirtme) | ayımızı | aylarımızı |
dative (yönelme) | ayımıza | aylarımıza |
locative (bulunma) | ayımızda | aylarımızda |
ablative (çıkma) | ayımızdan | aylarımızdan |
genitive (tamlayan) | ayımızın | aylarımızın |
sizin (your) | singular (tekil) | plural (çoğul) |
nominative (yalın) | ayınız | aylarınız |
definite accusative (belirtme) | ayınızı | aylarınızı |
dative (yönelme) | ayınıza | aylarınıza |
locative (bulunma) | ayınızda | aylarınızda |
ablative (çıkma) | ayınızdan | aylarınızdan |
genitive (tamlayan) | ayınızın | aylarınızın |
onların (their) | singular (tekil) | plural (çoğul) |
nominative (yalın) | ayları | ayları |
definite accusative (belirtme) | aylarını | aylarını |
dative (yönelme) | aylarına | aylarına |
locative (bulunma) | aylarında | aylarında |
ablative (çıkma) | aylarından | aylarından |
genitive (tamlayan) | aylarının | aylarının |
Highland Popoluca
References
- Elson, Benjamin F., Gutiérrez G., Donaciano (1999) Diccionario popoluca de la Sierra, Veracruz (Serie de vocabularios y diccionarios indígenas “Mariano Silva y Aceves”; 41) (in Spanish), Instituto Lingüístico de Verano, A.C., →ISBN, page 10
Ladino
Etymology
From Old Spanish ha i (“it has there”).
Middle English
Etymology 1
Borrowed from Old Norse ei, ey, from Proto-Germanic *aiwa, *aiwō (“ever, always”).
Pronunciation
- IPA(key): /ɛi̯/
References
- “ai, adv.”, in MED Online, Ann Arbor, Mich.: University of Michigan, 2007.
Middle French
Rayón Zoque
References
- Harrison, Roy, B. de Harrison, Margaret, López Juárez, Francisco, Ordoñes, Cosme (1984) Vocabulario zoque de Rayón (Serie de diccionarios y vocabularios indígenas Mariano Silva y Aceves; 28) (in Spanish), México, D.F.: Instituto Lingüístico de Verano, page 4
Salar
Etymology
From Proto-Turkic *āń(k).
References
Tenishev, Edhem (1976) “ay”, in Stroj salárskovo jazyká [Grammar of Salar], Moscow
Somali
Spanish
Pronunciation
- IPA(key): /ˈai/ [ˈai̯]
Audio (Colombia): (file) - Rhymes: -ai
- Syllabification: ay
- Homophone: hay
May come from the arabic word عي which means incapability of expressing, stammer; fatigue, weariness, exhaustion.
Interjection
¡ay!
Further reading
- “ay”, in Diccionario de la lengua española, Vigésima tercera edición, Real Academia Española, 2014
Sranan Tongo
Tagalog
Etymology 1
Compare Hanunoo ay, Cebuano kay, Remontado Agta ay, and Ibanag ay. Similar function to Ilocano ket and Pangasinan et.
Pronunciation
- (Standard Tagalog) IPA(key): /ʔaj/ [ʔaɪ̯], (colloquial) /ʔe/ [ʔɛ]
- Rhymes: -aj
- Syllabification: ay
Particle
ay (Baybayin spelling ᜀᜌ᜔)
- Separates the subject and the predicate. Indicative of a sentence inversion, i.e. from predicate-first form to subject-first form.
- Ako ay Pilipino. (Pilipino ako.)
- I am Filipino.
- Ika'y isang sirena. (Sirena ka.)
- You're a mermaid.
- then; so
- Kung gayon ay sumunod sa akin
- If that is so then follow me
- (dialectal) Particle used in start or end of sentences to express warning or catch attention. See also: a, o, oy, and aya/ayaa.
- Parini ka ay/Ay, parini ka. ― Come here.
Usage notes
Etymology 2
From Proto-Austronesian *ai and/or Spanish ay. Related to English ay. Compare Hokkien 哎 (ai).
Alternative forms
Pronunciation
- (Standard Tagalog) IPA(key): /ˈʔaj/ [ˈʔaɪ̯]
- Rhymes: -aj
- Syllabification: ay
Interjection
ay (Baybayin spelling ᜀᜌ᜔)
See also
Pronunciation
- (Standard Tagalog) IPA(key): /ʔaj/ [ʔaɪ̯]
- Rhymes: -aj
- Syllabification: ay
Noun
ay (Baybayin spelling ᜀᜌ᜔)
- the name of the Latin-script letter I/i, in the Filipino alphabet
- Synonym: (in the Abecedario and Abakada alphabet) i
See also
Further reading
- “ay”, in Pambansang Diksiyonaryo | Diksiyonaryo.ph, Manila, 2018
Tày
Etymology
From Proto-Tai *ʔajᴬ (“to cough”). Cognate with Northern Thai ᩋᩱ, Lao ໄອ (ʼai), Lü ᦺᦀ (˙ʼay), Shan ဢႆ (ʼǎi), Tai Nüa ᥟᥭ (ʼay), Aiton ဢႝ (ʼay), Ahom 𑜒𑜩 (ʼay), Zhuang ae, Saek ไอ๋, Thai ไอ (ai).
Pronunciation
- (Thạch An – Tràng Định) IPA(key): [ʔaj˧˧]
- (Trùng Khánh) IPA(key): [ʔaj˦˥]
Verb
ay
- to cough
- ay bấu oóc pác ― to cough without a sound
- ay khảu bẳng ― to cough into a tube (in fear of it being too noisy)
- da ay ― cough medicine
- tầư lồm đảng, me̱n ay
- They caught the cold wind so they coughed.
Derived terms
References
- Hoàng Văn Ma, Lục Văn Pảo, Hoàng Chí (2006) Từ điển Tày-Nùng-Việt [Tay-Nung-Vietnamese dictionary] (in Vietnamese), Hanoi: Nhà xuất bản Từ điển Bách khoa Hà Nội
- Lương Bèn (2011) Từ điển Tày-Việt [Tay-Vietnamese dictionary] (in Vietnamese), Thái Nguyên: Nhà Xuất bản Đại học Thái Nguyên
- Lục Văn Pảo, Hoàng Tuấn Nam (2003) Hoàng Triều Ân, editor, Từ điển chữ Nôm Tày [A Dictionary of (chữ) Nôm Tày] (in Vietnamese), Hanoi: Nhà xuất bản Khoa học Xã hội
Turkish
Etymology 1
From Ottoman Turkish آی (ay, “moon, month, crescent, a beautiful face”), from Proto-Turkic *āń(k) (“moon, month”).[1]
Cognate with Old Turkic 𐰖 (y¹ /ay/, “moon, month”), Karakhanid ااىْ (āy, “moon, month”), Old Uyghur [script needed] (ay, “moon, month”), Azerbaijani ay (“moon”), Bashkir ай (ay, “moon”), Chuvash уйӑх (ujăh, “moon”), Kazakh ай (ai, “moon”), Khakas ай (ay, “moon”), Kyrgyz ай (ay, “moon”), Southern Altai ай (ay, “moon”), Tatar ай (ay, “moon”), Turkmen āý (“moon”), Tuvan ай (ay, “moon”), Uyghur ئاي (ay, “moon”), Uzbek oy (“moon”), Yakut ый (ıy, “moon”).
Pronunciation
- IPA(key): /ɑj/
(file)
Declension
Inflection | ||
---|---|---|
Nominative | ay | |
Definite accusative | ayı | |
Singular | Plural | |
Nominative | ay | aylar |
Definite accusative | ayı | ayları |
Dative | aya | aylara |
Locative | ayda | aylarda |
Ablative | aydan | aylardan |
Genitive | ayın | ayların |
Etymology 2
From Ottoman Turkish آی (ay!), akin to Karakhanid [script needed] (ay!, “oh!”), Old Uyghur [script needed] (ay!, “oh!”).
Interjection
ay
Related terms
Further reading
- “ay”, in Turkish dictionaries, Türk Dil Kurumu
References
- Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*āń(k)”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
Zaghawa
Pronunciation
- IPA(key): /aj/
References
- Beria-English English-Beria Dictionary [provisional] ADESK, Iriba, Kobe Department, Chad