adeo
Latin
Pronunciation
- (Classical) IPA(key): /ˈa.de.oː/, [ˈäd̪eoː]
- (modern Italianate Ecclesiastical) IPA(key): /ˈa.de.o/, [ˈäːd̪eo]
Adverb
adeō (not comparable)
- so, thus, so much
- Synonym: tam
- 166 BCE, Publius Terentius Afer, Andria 1.1.92:
- et voltū, Sōsia, adeō modestō, adeō venustō ut nīl suprā.
- 65 BCE – 8 BCE, Horace, Epistulae 1.1.39:
- nēmō adeō ferus est, ut nōn mītēscere possit, sī modo cultūrae patientem commodet aurem.
- 106 BCE – 43 BCE, Cicero, Pro Rabirio perduellionis reo 10.28:
- adeōne hospes hujus urbis, adeōne ignārus es disciplīnae consvētūdinisque nostrae, ut haec nesciās?
- 27 BCE – 25 BCE, Titus Livius, Ab Urbe Condita 21.11.1:
- cum Hannō perōrāsset, nēminī omnium cum eō certare necesse fuit: adeō prope omnis senātus Hannibalis erat:
- (postpositive) just, indeed, precisely
Usage notes
The sense "just, indeed, precisely" fulfils a similar role to Ancient Greek γε (ge).
Verb
adeō (present infinitive adīre, perfect active adiī or adīvī, supine aditum); irregular conjugation, irregular
- to approach, go to
- Synonyms: vādō, ambulō, deambulō, cammīnō, obeō, pergō, baetō, eō, gradior, subeō, cēdō, īnferō, aggredior, adorior, ēvehō, incēdō
- Antonyms: facessō, dēcēdō, discēdō, cēdō, dēficiō, concēdō, inclīnō, recēdō, recipiō, referō
- c. 52 BCE, Julius Caesar, Commentarii de Bello Gallico VII.25:
- Quod [...] nec facile adire apertos ad auxiliandum animadvertebant
- Because [...] they perceived that [our soldiers] being militarily undefended could not easily go to give assistance
- Quod [...] nec facile adire apertos ad auxiliandum animadvertebant
- to attend (a performance)
- to undertake, undergo
- to assail, attack
- (reflexive) to present (oneself)
- (of inheritance) to take possession of
- Pliny the Younger, Epistles II.4:
- Si pluribus pater tuus vel uni cuilibet alii quam mihi debuisset, fuisset fortasse dubitandum an adires hereditatem etiam viro gravem.
- If your father had been indebted to more than one person or even to one person other than me, it might be doubtful whether you would enter into the inheritance, which would be burdensome even for a man.
- Si pluribus pater tuus vel uni cuilibet alii quam mihi debuisset, fuisset fortasse dubitandum an adires hereditatem etiam viro gravem.
Conjugation
Irregular, but similar to fourth conjugation. The third principal part is most often contracted to adiī, but occasionally appears as adīvī.
1The present passive infinitive in -ier is a rare poetic form which is attested.
References
- “adeo”, in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
- “adeo”, in Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
- adeo in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire illustré latin-français, Hachette.
- adeo in Enrico Olivetti, editor (2003-2024), Dizionario Latino, Olivetti Media Communication
- Carl Meißner, Henry William Auden (1894) Latin Phrase-Book, London: Macmillan and Co.
- to incur danger, risk: pericula subire, adire, suscipere
- to make a pilgrimage to the shrines of the gods: templa deorum adire
- to consult the Sibylline books: libros Sibyllinos adire, consulere, inspicere
- to give audience to some one: conveniendi aditum dare alicui
- to ask a hearing, audience, interview: aditum conveniendi or colloquium petere
- to take possession of an inheritance: hereditatem adire, cernere
- to incur danger, risk: pericula subire, adire, suscipere
- adeo in Ramminger, Johann (2016 July 16 (last accessed)) Neulateinische Wortliste: Ein Wörterbuch des Lateinischen von Petrarca bis 1700, pre-publication website, 2005-2016
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.