cortina
English
Etymology
Borrowed from Late Latin cōrtīna (“curtain”). Doublet of curtain.
Pronunciation
- Rhymes: -aɪnə
Noun
cortina (plural cortinas)
- (mycology) A cobweb-like annulus on certain types of mushroom.
- 2004, Ursula Peintner, Jean-Marc Moncalvo, Rytas Vilgalys, “Toward a better understanding of the infrageneric relationships in Cortinarius (Agaricales, Basidiomycota)”, in Mycologia, volume 96, number 5, , page 1054:
- /Telamonia morphologically circumscribes a homogenous group of Cortinarii. Hygrophanous pilei, the lack of viscid or gelatinous veils and well-developed cortinas characterize most species.
Derived terms
See also
Aragonese
Etymology
Inherited from Late Latin cōrtīna (“curtain”).
Pronunciation
- IPA(key): /koɾˈtina/
- Rhymes: -ina
- Syllabification: cor‧ti‧na
References
- Bal Palazios, Santiago (2002) “cortina”, in Dizionario breu de a luenga aragonesa, Zaragoza, →ISBN
- “cortina”, in Aragonario, diccionario aragonés–castellano (in Spanish)
Asturian
Etymology
Inherited from Late Latin cōrtīna (“curtain”).
Pronunciation
- IPA(key): /koɾˈtina/, [koɾˈt̪i.na]
- Rhymes: -ina
- Hyphenation: cor‧ti‧na
Catalan
Pronunciation
Etymology 1
Inherited from Late Latin cōrtīna (“curtain”).
Etymology 2
Inherited from Late Latin cōrtīna (“bit of enclosed land”).
References
- “cortina” in Diccionari català-valencià-balear, Antoni Maria Alcover and Francesc de Borja Moll, 1962.
Galician
Alternative forms
- curtiña
Etymology
Inherited from Old Galician-Portuguese cortina~cortinha, from Late Latin cōrtīna (“curtain”).
Pronunciation
- IPA(key): [koɾˈtinɐ]
References
- “cortina” in Dicionario de Dicionarios do galego medieval, SLI - ILGA 2006–2022.
- “cortina” in Xavier Varela Barreiro & Xavier Gómez Guinovart: Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval. SLI / Grupo TALG / ILG, 2006–2018.
- “cortina” in Dicionario de Dicionarios da lingua galega, SLI - ILGA 2006–2013.
- “cortina” in Tesouro informatizado da lingua galega. Santiago: ILG.
- “cortina” in Álvarez, Rosario (coord.): Tesouro do léxico patrimonial galego e portugués, Santiago de Compostela: Instituto da Lingua Galega.
Italian
Pronunciation
- IPA(key): /korˈti.na/
- Rhymes: -ina
- Hyphenation: cor‧tì‧na
Etymology 1
Inherited from Late Latin cōrtīna (“curtain”).
Derived terms
- cortina di ferro (“Iron Curtain”)
- oltrecortina
References
- cortina1 in Treccani.it – Vocabolario Treccani on line, Istituto dell'Enciclopedia Italiana
Etymology 2
Borrowed from Classical Latin cortīna (“sacred tripod of Apollo”).
References
- cortina2 in Treccani.it – Vocabolario Treccani on line, Istituto dell'Enciclopedia Italiana
Latin
Etymology 1
Uncertain. Sometimes attributed to Proto-Indo-European *(s)ker- (“turn; bend”), via a hypothetical passive past participle *kṛto- (“bent”), but this is dubious. Attested from Plautus onward.[1]
Pronunciation
- (Classical) IPA(key): /korˈtiː.na/, [kɔrˈt̪iːnä]
- (modern Italianate Ecclesiastical) IPA(key): /korˈti.na/, [korˈt̪iːnä]
Noun
cortīna f (genitive cortīnae); first declension
- cauldron, kettle
- the sacred tripod of Apollo (in the form of a cauldron)
- 29 BCE – 19 BCE, Virgil, Aeneid 3.90–92:
- vix ea fatus eram tremere omnia visa repente liminaque laurusque dei totusque moveri mons circum et mugire adytis cortina reclusis
- I had scarcely uttered these words when suddenly everything seemed to shake—the holy thresholds, the god's laurel tree—and the entire mountain stirred, and as the temple's inner sanctum was revealed the sacred tripod bellowed.
- vix ea fatus eram tremere omnia visa repente liminaque laurusque dei totusque moveri mons circum et mugire adytis cortina reclusis
Declension
First-declension noun.
Case | Singular | Plural |
---|---|---|
Nominative | cortīna | cortīnae |
Genitive | cortīnae | cortīnārum |
Dative | cortīnae | cortīnīs |
Accusative | cortīnam | cortīnās |
Ablative | cortīnā | cortīnīs |
Vocative | cortīna | cortīnae |
Derived terms
Etymology 2
From cōrt- (“courtyard”) + -īna, a calque of Ancient Greek αὐλαία (aulaía, “curtain”) < αὐλή (aulḗ, “courtyard”). First attested in the fourth century CE.[2] Unrelated to Etymology 1.[3]
Alternative forms
Descendants
- Italo-Romance:
- Italian: cortina
- Gallo-Romance:
- Ibero-Romance:
- Borrowings:
- → English: cortina
- ⇒ Translingual: Cortinarius
Etymology 3
From cōrt- (“yard; enclosure”) + -īna (late 'vulgar' diminutive ending). Attested from at least ca. 560 CE (Paulus Galeatensis).[4]
Alternative forms
- curtīna, curtīnum, curtānea
Noun
cōrtīna f (genitive cōrtīnae); first declension (Late Latin)
Descendants
References
- “cortina”, in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
- “cortina”, in Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
- cortina in Charles du Fresne du Cange’s Glossarium Mediæ et Infimæ Latinitatis (augmented edition with additions by D. P. Carpenterius, Adelungius and others, edited by Léopold Favre, 1883–1887)
- “cortina”, in Harry Thurston Peck, editor (1898), Harper's Dictionary of Classical Antiquities, New York: Harper & Brothers
- “cortina”, in William Smith et al., editor (1890), A Dictionary of Greek and Roman Antiquities, London: William Wayte. G. E. Marindin
- De Vaan, Michiel (2008) Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 7), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 138
- Walther von Wartburg (1928–2002) “cortīna”, in Französisches Etymologisches Wörterbuch (in German), volume 2: C Q K, page 1237
- Joan Coromines, José A. Pascual (1984) “cortina”, in Diccionario crítico etimológico castellano e hispánico (in Spanish), volumes II (Ce–F), Madrid: Gredos, →ISBN, page 216
- Niermeyer, Jan Frederik (1976) “curtina”, in Mediae Latinitatis Lexicon Minus, Leiden, Boston: E. J. Brill, page 294
Occitan
Etymology
From Old Occitan cortina, from Late Latin cōrtīna (“curtain”).
Pronunciation
- IPA(key): /kuɾˈtino/
Audio (file)
Old Galician-Portuguese
Etymology 1
From Late Latin cōrtīna (“curtain”).
The form with /ɲ/ ⟨nh⟩ represents the regular native outcome. The form with ⟨n⟩ /n/ appears to reflect influence either from Old Spanish cortina or the original Latin. Either way, it provided a means of avoiding homophony with etymology 2.
Alternative forms
- cortinha (also common)
Pronunciation
- IPA(key): /koɾˈtina/, /koɾˈtiɲa/
Noun
cortina f
- curtain
- 1326, López Ferreiro, Antonio (ed.): Galicia Histórica. Colección diplomática. Santiago: Tipografía Galaica. page 295:
- mando esta mia cama assy como iaz con sous panos et con suas cortinas et ceo
- I bequeath this bed of mine as it is, together with its bedding, curtains, and canopy
- 1326, López Ferreiro, Antonio (ed.): Galicia Histórica. Colección diplomática. Santiago: Tipografía Galaica. page 295:
References
- “cortina” in Dicionario de Dicionarios do galego medieval, SLI - ILGA 2006–2022.
Etymology 2
Old Occitan
Etymology
Inherited from Late Latin cōrtīna (“curtain”).
Pronunciation
- IPA(key): /kuɾˈtina/
Descendants
- Occitan: cortina
References
- Walther von Wartburg (1928–2002) “cortina”, in Französisches Etymologisches Wörterbuch (in German), volume 2: C Q K, page 1236
Old Spanish
Pronunciation
- IPA(key): /koɾˈtina/
Etymology 1
From Late Latin cōrtīna (“curtain”). First attested in Berceo.
Descendants
- Spanish: cortina (see there for further descendants)
References
- Joan Coromines, José A. Pascual (1984) “cortina”, in Diccionario crítico etimológico castellano e hispánico (in Spanish), volumes II (Ce–F), Madrid: Gredos, →ISBN, page 216
Etymology 2
Inherited from Late Latin cōrtīna (“bit of enclosed land”). First attested in 1118.
Descendants
- Spanish: cortina (regional)
References
- Joan Coromines, José A. Pascual (1984) “corte”, in Diccionario crítico etimológico castellano e hispánico (in Spanish), volumes II (Ce–F), Madrid: Gredos, →ISBN, page 214
Portuguese
Etymology
Inherited from Old Galician-Portuguese cortina~cortinha, from Late Latin cōrtīna (“curtain”).
Pronunciation
- (Brazil) IPA(key): /koʁˈt͡ʃĩ.nɐ/ [kohˈt͡ʃĩ.nɐ], /kuʁˈt͡ʃĩ.nɐ/ [kuhˈt͡ʃĩ.nɐ]
- (São Paulo) IPA(key): /koɾˈt͡ʃĩ.nɐ/, /kuɾˈt͡ʃĩ.nɐ/
- (Rio de Janeiro) IPA(key): /koʁˈt͡ʃĩ.nɐ/ [koχˈt͡ʃĩ.nɐ], /kuʁˈt͡ʃĩ.nɐ/ [kuχˈt͡ʃĩ.nɐ]
- (Southern Brazil) IPA(key): /koɻˈt͡ʃi.na/
- (Portugal) IPA(key): /kuɾˈti.nɐ/
- (Northeast Brazil) IPA(key): /kuhˈti.nɐ/
- (Rural Central Brazil) IPA(key): /kuɹˈt͡ʃi.nɐ/
- Hyphenation: cor‧ti‧na
Derived terms
Further reading
Spanish
Pronunciation
- IPA(key): /koɾˈtina/ [koɾˈt̪i.na]
Audio (Colombia): (file) - Rhymes: -ina
- Syllabification: cor‧ti‧na
Etymology 1
Inherited from Old Spanish cortina, from Late Latin cōrtīna (“curtain”).
Derived terms
Descendants
Etymology 2
Inherited from Old Spanish cortina, from Late Latin cōrtīna (“bit of enclosed land”). Found in Salamanca and Cespedosa de Tormes.
References
- Joan Coromines, José A. Pascual (1984) “corte”, in Diccionario crítico etimológico castellano e hispánico (in Spanish), volumes II (Ce–F), Madrid: Gredos, →ISBN, page 214
Further reading
- “cortina”, in Diccionario de la lengua española, Vigésima tercera edición, Real Academia Española, 2014