-iş

See also: Appendix:Variations of "is"

Azerbaijani

Etymology 1

Cognate with Uyghur -ىش (-ish).

Pronunciation
  • IPA(key): /iʃ/

Suffix
preceding vowel
A / I E / Ə / İ O / U Ö / Ü
postconsonantal -ış -iş -uş -üş
postvocalic -yış -yiş -yuş -yüş

-iş

  1. Suffix creating nouns from verbs.[1]
    ‎axtarmaq (“to search”) + ‎-ış → ‎axtarış (“search”)
    ‎satmaq (“to sell”) + ‎-ış → ‎satış (“sale”)
    ‎oyanmaq (“to awake”) + ‎-ış → ‎oyanış (“awakening”)
    ‎girmək (“to enter”) + ‎-iş → ‎giriş (“entrance”)
    ‎getmək (“to walk, to travel”) + ‎-iş → ‎gediş (“journey”)
    ‎uçmaq (“to fly”) + ‎-uş → ‎uçuş (“flight”)
    ‎udmaq (“to win”) + ‎-uş → ‎uduş (“win, gain”)
    ‎gülmək (“to laugh”) + ‎-üş → ‎gülüş (“laughter”)
    ‎görmək (“to see”) + ‎-üş → ‎görüş (“meeting, encounter”)
    ‎söymək (“to curse, to scold”) + ‎-üş → ‎söyüş (“curse, foul language”)
    ‎yaşamaq (“to live”) + ‎-yış → ‎yaşayış
    ‎anlamaq (“to understand”) + ‎-yış → ‎anlayış
Usage notes

A notable irregularity is yürümək, taking -ş:

‎yürümək (“to go”) + ‎-ş → ‎yürüş (“march”)
Declension
Declension of -iş
singular plural
nominative -iş -işlər
definite accusative -işi -işləri
dative -işə -işlərə
locative -işdə -işlərdə
ablative -işdən -işlərdən
definite genitive -işin -işlərin
Possessive forms of -iş
nominative
singular plural
mənim (“my”) -işim -işlərim
sənin (“your”) -işin -işlərin
onun (“his/her/its”) -işi -işləri
bizim (“our”) -işimiz -işlərimiz
sizin (“your”) -işiniz -işləriniz
onların (“their”) -işi or -işləri -işləri
accusative
singular plural
mənim (“my”) -işimi -işlərimi
sənin (“your”) -işini -işlərini
onun (“his/her/its”) -işini -işlərini
bizim (“our”) -işimizi -işlərimizi
sizin (“your”) -işinizi -işlərinizi
onların (“their”) -işini or -işlərini -işlərini
dative
singular plural
mənim (“my”) -işimə -işlərimə
sənin (“your”) -işinə -işlərinə
onun (“his/her/its”) -işinə -işlərinə
bizim (“our”) -işimizə -işlərimizə
sizin (“your”) -işinizə -işlərinizə
onların (“their”) -işinə or -işlərinə -işlərinə
locative
singular plural
mənim (“my”) -işimdə -işlərimdə
sənin (“your”) -işində -işlərində
onun (“his/her/its”) -işində -işlərində
bizim (“our”) -işimizdə -işlərimizdə
sizin (“your”) -işinizdə -işlərinizdə
onların (“their”) -işində or -işlərində -işlərində
ablative
singular plural
mənim (“my”) -işimdən -işlərimdən
sənin (“your”) -işindən -işlərindən
onun (“his/her/its”) -işindən -işlərindən
bizim (“our”) -işimizdən -işlərimizdən
sizin (“your”) -işinizdən -işlərinizdən
onların (“their”) -işindən or -işlərindən -işlərindən
genitive
singular plural
mənim (“my”) -işimin -işlərimin
sənin (“your”) -işinin -işlərinin
onun (“his/her/its”) -işinin -işlərinin
bizim (“our”) -işimizin -işlərimizin
sizin (“your”) -işinizin -işlərinizin
onların (“their”) -işinin or -işlərinin -işlərinin
Derived terms
Azerbaijani terms suffixed with -iş (nominal)

Pronunciation
  • IPA(key): /iʃ/

Suffix
preceding vowel
A / I E / Ə / İ O / U Ö / Ü
postconsonantal -ış -iş -uş -üş
postvocalic -ş

-iş

  1. Reciprocative suffix.[2]
    ‎baxmaq + ‎-iş → ‎baxışmaq
    ‎bitmək + ‎-iş → ‎bitişmək
    ‎çəkmək + ‎-iş → ‎çəkişmək
    ‎vurmaq (“to hit, punch”) + ‎-iş → ‎vuruşmaq (“to battle, fight”)
    ‎döymək (“to beat”) + ‎-iş → ‎döyüşmək (“to fight, combat”)
    ‎yürümək + ‎-ş → ‎yürüşmək
    ‎tanımaq + ‎-ş → ‎tanışmaq
Usage notes

Verbs with monosyllabic vowel-ending stems generally take a y before the suffixes -il, -in, or -iş:

‎demək (“to say”) + ‎-iş → ‎deyişmək (“to argue”)
Derived terms
Azerbaijani terms suffixed with -iş (verbal)

References
  1. Şirəliyev, Məmmədağa, Sevortyan, Ervand (1971) “-iş”, in Grammatika azerbajdžanskovo jazyka. Fonetika, morfologija i sintaksis. [Grammar of Azerbaijani language. Phonetics, morphology, syntax.], Baku: Elm, page 54.
  2. Şirəliyev, Məmmədağa, Sevortyan, Ervand (1971) “-iş”, in Grammatika azerbajdžanskovo jazyka. Fonetika, morfologija i sintaksis. [Grammar of Azerbaijani language. Phonetics, morphology, syntax.], Baku: Elm, page 96.

Crimean Tatar

Etymology

From Proto-Turkic *-iĺč.

Suffix

-iş

  1. Derived reciprocal forms of verbs.
    ‎tapmaq (“to find”) + ‎-ış → ‎tapışmaq (“to find each other”)

Turkish

Pronunciation
  • IPA(key): /ˈiʃ/

Etymology 1

Inherited from Ottoman Turkish ـش (-iş), from Old Anatolian Turkish ـش (iş), from Proto-Turkic *-iĺ.

Suffix
preceding vowel
A / I E / İ O / U Ö / Ü
postconsonantal -ış -iş -uş -üş
postvocalic -yış -yiş -yuş -yüş

-iş (noun-forming suffixes)

  1. Derives nouns from verbs.
    ‎bakmak (“to look”) + ‎-ış → ‎bakış (“look”)
    ‎inmek (“to land”) + ‎-iş → ‎iniş (“landing”)
    ‎görmek (“to see”) + ‎-üş → ‎görüş (“sight”)
Derived terms
Turkish terms suffixed with -iş
Turkish terms suffixed with -iş (nominal)

Etymology 2

Inherited from Ottoman Turkish ـش (-iş), from Old Anatolian Turkish ـش (-iş), from Proto-Turkic *-iĺč.

Suffix
preceding vowel
A / I E / İ O / U Ö / Ü
postconsonantal -ış -iş -uş -üş
postvocalic -ş

-iş

  1. Derived reciprocal forms of verbs.
    ‎bakmak (“to look”) + ‎-ış → ‎bakışmak (“to look at each other”)
    ‎sevmek (“to like, love”) + ‎-iş → ‎sevişmek (“to make love”)
Derived terms
Turkish terms suffixed with -iş (verbal)

Etymology 3

(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)

Suffix

-iş

  1. A suffix forming terms of endearment.
    ‎kedi (“cat”) + ‎-ş → ‎kediş (“kitty”)
Usage notes
  • Stritcly speaking, -iş doesn't adhere to a vowel harmony rule and the variant that will give the euphonious result is chosen almost arbitrarily. Tatlış and tatliş (from tatlı) coexist. For some given names there are multiple affectionate alternative forms ending in -oş, -iş, -üş, etc.
Derived terms
Turkish terms suffixed with -iş (affectionate)
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.