áil
Irish
Etymology 1
From Old Irish áil (“act of asking; request, wish”), from Proto-Celtic *yālos (“praise, worship”), from Proto-Indo-European *yeh₂-lo- (“zeal”) (compare Ancient Greek ζῆλος (zêlos)).
Noun
Declension
Derived terms
- is áil le (“to desire, wish”)
Verb
áil (present analytic áileann, future analytic áilfidh, verbal noun áil, past participle áilte)
Conjugation
conjugation of áil (first conjugation – A)
singular | plural | relative | autonomous | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
first | second | third | first | second | third | ||||
indicative | present | áilim | áileann tú; áilir† |
áileann sé, sí | áilimid | áileann sibh | áileann siad; áilid† |
a áileann; a áileas / a n-áileann*; a n-áileas* |
áiltear |
past | d'áil mé; d'áileas / áil mé‡; áileas‡ |
d'áil tú; d'áilis / áil tú; áilis‡ |
d'áil sé, sí / áil sé, sí‡ |
d'áileamar; d'áil muid / áileamar; áil muid‡ |
d'áil sibh; d'áileabhair / áil sibh; áileabhair‡ |
d'áil siad; d'áileadar / áil siad; áileadar‡ |
a d'áil / ar áil* |
áileadh; háileadh† | |
past habitual | d'áilinn / áilinn‡; n-áilinn‡‡ |
d'áilteá / áilteá‡; n-áilteᇇ |
d'áileadh sé, sí / áileadh sé, sí‡; n-áileadh sé, s퇇 |
d'áilimis; d'áileadh muid / áilimis; áileadh muid‡; n-áilimis‡‡; n-áileadh muid‡‡ |
d'áileadh sibh / áileadh sibh‡; n-áileadh sibh‡‡ |
d'áilidís; d'áileadh siad / áilidís; áileadh siad‡; n-áilidís‡‡; n-áileadh siad‡‡ |
a d'áileadh / a n-áileadh* |
d'áiltí / áiltí‡; n-áilt퇇 | |
future | áilfidh mé; áilfead |
áilfidh tú; áilfir† |
áilfidh sé, sí | áilfimid; áilfidh muid |
áilfidh sibh | áilfidh siad; áilfid† |
a áilfidh; a áilfeas / a n-áilfidh*; a n-áilfeas* |
áilfear | |
conditional | d'áilfinn / áilfinn‡; n-áilfinn‡‡ | d'áilfeá / áilfeá‡; n-áilfeᇇ | d'áilfeadh sé, sí / áilfeadh sé, sí‡; n-áilfeadh sé, s퇇 | d'áilfimis; d'áilfeadh muid / áilfimis‡; áilfeadh muid‡; n-áilfimis‡‡; n-áilfeadh muid‡‡ | d'áilfeadh sibh / áilfeadh sibh‡; n-áilfeadh sibh‡‡ | d'áilfidís; d'áilfeadh siad / áilfidís‡; áilfeadh siad‡; n-áilfidís‡‡; n-áilfeadh siad‡‡ | a d'áilfeadh / a n-áilfeadh* |
d'áilfí / áilfí‡; n-áilf퇇 | |
subjunctive | present | go n-áile mé; go n-áilead† |
go n-áile tú; go n-áilir† |
go n-áile sé, sí | go n-áilimid; go n-áile muid |
go n-áile sibh | go n-áile siad; go n-áilid† |
— | go n-áiltear |
past | dá n-áilinn | dá n-áilteá | dá n-áileadh sé, sí | dá n-áilimis; dá n-áileadh muid |
dá n-áileadh sibh | dá n-áilidís; dá n-áileadh siad |
— | dá n-áiltí | |
imperative | áilim | áil | áileadh sé, sí | áilimis | áiligí; áilidh† |
áilidís | — | áiltear | |
verbal noun | áil | ||||||||
past participle | áilte |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis (except an)
Mutation
Irish mutation | |||
---|---|---|---|
Radical | Eclipsis | with h-prothesis | with t-prothesis |
áil | n-áil | háil | not applicable |
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs. |
Further reading
- Ó Dónaill, Niall (1977) “áil”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “áil”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- Quiggin, E. C. (1906) A Dialect of Donegal, Cambridge University Press, page 58
Old Irish
Alternative forms
- áill (before a dental consonant)
Etymology
From Proto-Celtic *yālos (“praise, worship”), from Proto-Indo-European *yeh₂-lo- (“zeal”) (compare Ancient Greek ζῆλος (zêlos)).
Pronunciation
- IPA(key): [aːlʲ]
Mutation
Old Irish mutation | ||
---|---|---|
Radical | Lenition | Nasalization |
áil | unchanged | n-áil |
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs. |
Further reading
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “áil”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.