thutha
Aymara
Kikuyu
Alternative forms
Pronunciation
- IPA(key): /ðùːðàꜜ/
- This u is pronounced long.[1]
- As for Tonal Class, Benson (1964) classifies this term into Class 1 with a disyllabic stem, together with ndaka, and so on.
- (Kiambu)
- (Limuru) As for Tonal Class, Yukawa (1981) classifies this term into a group including cindano, huko, iburi, igego, igoti, ini (pl. mani), inooro, irigũ, irũa, iturubarĩ (pl. maturubarĩ), kĩbaata, kĩmũrĩ, kũgũrũ, mũciĩ, mũgeni, mũgũrũki, mũmbirarũ, mũndũ, mũri, mũthuuri, mwaki (“fire”), mwario (“way of speaking”), mbogoro, nda, ndaka, ndigiri, ngo, njagathi, njogu, nyondo (“breast(s)”), and so on.[2]
Derived terms
(Proverbs)
- mbere nĩ gĩkeno thutha nĩ maithori
- mbere no mbere thutha no mũgiano
- tene nĩ tene thutha nĩ mũgiano
- thutha wa arũme nduoyagwo ruoya
Related terms
(Nouns)
- gathutha class 12
References
- “thutha” in Benson, T.G. (1964). Kikuyu-English dictionary, p. 531. Oxford: Clarendon Press.
- Yukawa, Yasutoshi (1981). "A Tentative Tonal Analysis of Kikuyu Nouns: A Study of Limuru Dialect." In Journal of Asian and African Studies, No. 22, 75–123.
Venda
Zulu
Etymology
From Proto-Bantu *-tʊ́ta.
Inflection
Tone H | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Infinitive | ukuthutha | ||||||||
Positive | Negative | ||||||||
Infinitive | ukuthutha | ukungathuthi | |||||||
Imperative | |||||||||
Simple | + object concord | ||||||||
Singular | thutha | -thuthe | |||||||
Plural | thuthani | -thutheni | |||||||
Present | |||||||||
Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
1st singular | ngiyathutha, ngithutha | engithuthayo, engithutha | ngithutha | angithuthi | engingathuthi | ngingathuthi | |||
2nd singular | uyathutha, uthutha | othuthayo, othutha | uthutha | awuthuthi | ongathuthi | ungathuthi | |||
1st plural | siyathutha, sithutha | esithuthayo, esithutha | sithutha | asithuthi | esingathuthi | singathuthi | |||
2nd plural | niyathutha, nithutha | enithuthayo, enithutha | nithutha | anithuthi | eningathuthi | ningathuthi | |||
Class 1 | uyathutha, uthutha | othuthayo, othutha | ethutha | akathuthi | ongathuthi | engathuthi | |||
Class 2 | bayathutha, bathutha | abathuthayo, abathutha | bethutha | abathuthi | abangathuthi | bengathuthi | |||
Class 3 | uyathutha, uthutha | othuthayo, othutha | uthutha | awuthuthi | ongathuthi | ungathuthi | |||
Class 4 | iyathutha, ithutha | ethuthayo, ethutha | ithutha | ayithuthi | engathuthi | ingathuthi | |||
Class 5 | liyathutha, lithutha | elithuthayo, elithutha | lithutha | alithuthi | elingathuthi | lingathuthi | |||
Class 6 | ayathutha, athutha | athuthayo, athutha | ethutha | awathuthi | angathuthi | engathuthi | |||
Class 7 | siyathutha, sithutha | esithuthayo, esithutha | sithutha | asithuthi | esingathuthi | singathuthi | |||
Class 8 | ziyathutha, zithutha | ezithuthayo, ezithutha | zithutha | azithuthi | ezingathuthi | zingathuthi | |||
Class 9 | iyathutha, ithutha | ethuthayo, ethutha | ithutha | ayithuthi | engathuthi | ingathuthi | |||
Class 10 | ziyathutha, zithutha | ezithuthayo, ezithutha | zithutha | azithuthi | ezingathuthi | zingathuthi | |||
Class 11 | luyathutha, luthutha | oluthuthayo, oluthutha | luthutha | aluthuthi | olungathuthi | lungathuthi | |||
Class 14 | buyathutha, buthutha | obuthuthayo, obuthutha | buthutha | abuthuthi | obungathuthi | bungathuthi | |||
Class 15 | kuyathutha, kuthutha | okuthuthayo, okuthutha | kuthutha | akuthuthi | okungathuthi | kungathuthi | |||
Class 17 | kuyathutha, kuthutha | okuthuthayo, okuthutha | kuthutha | akuthuthi | okungathuthi | kungathuthi | |||
Recent past | |||||||||
Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
1st singular | ngithuthile, ngithuthē | engithuthile, engithuthē | ngithuthile, ngithuthē | angithuthanga | engingathuthanga | ngingathuthanga | |||
2nd singular | uthuthile, uthuthē | othuthile, othuthē | uthuthile, uthuthē | awuthuthanga | ongathuthanga | ungathuthanga | |||
1st plural | sithuthile, sithuthē | esithuthile, esithuthē | sithuthile, sithuthē | asithuthanga | esingathuthanga | singathuthanga | |||
2nd plural | nithuthile, nithuthē | enithuthile, enithuthē | nithuthile, nithuthē | anithuthanga | eningathuthanga | ningathuthanga | |||
Class 1 | uthuthile, uthuthē | othuthile, othuthē | ethuthile, ethuthē | akathuthanga | ongathuthanga | engathuthanga | |||
Class 2 | bathuthile, bathuthē | abathuthile, abathuthē | bethuthile, bethuthē | abathuthanga | abangathuthanga | bengathuthanga | |||
Class 3 | uthuthile, uthuthē | othuthile, othuthē | uthuthile, uthuthē | awuthuthanga | ongathuthanga | ungathuthanga | |||
Class 4 | ithuthile, ithuthē | ethuthile, ethuthē | ithuthile, ithuthē | ayithuthanga | engathuthanga | ingathuthanga | |||
Class 5 | lithuthile, lithuthē | elithuthile, elithuthē | lithuthile, lithuthē | alithuthanga | elingathuthanga | lingathuthanga | |||
Class 6 | athuthile, athuthē | athuthile, athuthē | ethuthile, ethuthē | awathuthanga | angathuthanga | engathuthanga | |||
Class 7 | sithuthile, sithuthē | esithuthile, esithuthē | sithuthile, sithuthē | asithuthanga | esingathuthanga | singathuthanga | |||
Class 8 | zithuthile, zithuthē | ezithuthile, ezithuthē | zithuthile, zithuthē | azithuthanga | ezingathuthanga | zingathuthanga | |||
Class 9 | ithuthile, ithuthē | ethuthile, ethuthē | ithuthile, ithuthē | ayithuthanga | engathuthanga | ingathuthanga | |||
Class 10 | zithuthile, zithuthē | ezithuthile, ezithuthē | zithuthile, zithuthē | azithuthanga | ezingathuthanga | zingathuthanga | |||
Class 11 | luthuthile, luthuthē | oluthuthile, oluthuthē | luthuthile, luthuthē | aluthuthanga | olungathuthanga | lungathuthanga | |||
Class 14 | buthuthile, buthuthē | obuthuthile, obuthuthē | buthuthile, buthuthē | abuthuthanga | obungathuthanga | bungathuthanga | |||
Class 15 | kuthuthile, kuthuthē | okuthuthile, okuthuthē | kuthuthile, kuthuthē | akuthuthanga | okungathuthanga | kungathuthanga | |||
Class 17 | kuthuthile, kuthuthē | okuthuthile, okuthuthē | kuthuthile, kuthuthē | akuthuthanga | okungathuthanga | kungathuthanga | |||
Remote past | |||||||||
Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
1st singular | ngāthutha | engāthutha | ngāthutha | angithuthanga | engingathuthanga | ngingathuthanga | |||
2nd singular | wāthutha | owāthutha | wāthutha | awuthuthanga | ongathuthanga | ungathuthanga | |||
1st plural | sāthutha | esāthutha | sāthutha | asithuthanga | esingathuthanga | singathuthanga | |||
2nd plural | nāthutha | enāthutha | nāthutha | anithuthanga | eningathuthanga | ningathuthanga | |||
Class 1 | wāthutha | owāthutha | āthutha | akathuthanga | ongathuthanga | engathuthanga | |||
Class 2 | bāthutha | abāthutha | bāthutha | abathuthanga | abangathuthanga | bengathuthanga | |||
Class 3 | wāthutha | owāthutha | wāthutha | awuthuthanga | ongathuthanga | ungathuthanga | |||
Class 4 | yāthutha | eyāthutha | yāthutha | ayithuthanga | engathuthanga | ingathuthanga | |||
Class 5 | lāthutha | elāthutha | lāthutha | alithuthanga | elingathuthanga | lingathuthanga | |||
Class 6 | āthutha | āthutha | āthutha | awathuthanga | angathuthanga | engathuthanga | |||
Class 7 | sāthutha | esāthutha | sāthutha | asithuthanga | esingathuthanga | singathuthanga | |||
Class 8 | zāthutha | ezāthutha | zāthutha | azithuthanga | ezingathuthanga | zingathuthanga | |||
Class 9 | yāthutha | eyāthutha | yāthutha | ayithuthanga | engathuthanga | ingathuthanga | |||
Class 10 | zāthutha | ezāthutha | zāthutha | azithuthanga | ezingathuthanga | zingathuthanga | |||
Class 11 | lwāthutha | olwāthutha | lwāthutha | aluthuthanga | olungathuthanga | lungathuthanga | |||
Class 14 | bāthutha | obāthutha | bāthutha | abuthuthanga | obungathuthanga | bungathuthanga | |||
Class 15 | kwāthutha | okwāthutha | kwāthutha | akuthuthanga | okungathuthanga | kungathuthanga | |||
Class 17 | kwāthutha | okwāthutha | kwāthutha | akuthuthanga | okungathuthanga | kungathuthanga | |||
Potential | |||||||||
Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
1st singular | ngingathutha | — | ngingathutha | ngingethuthe | — | ngingethuthe | |||
2nd singular | ungathutha | — | ungathutha | ungethuthe | — | ungethuthe | |||
1st plural | singathutha | — | singathutha | singethuthe | — | singethuthe | |||
2nd plural | ningathutha | — | ningathutha | ningethuthe | — | ningethuthe | |||
Class 1 | angathutha | — | engathutha | angethuthe | — | engethuthe | |||
Class 2 | bangathutha | — | bengathutha | bangethuthe | — | bengethuthe | |||
Class 3 | ungathutha | — | ungathutha | ungethuthe | — | ungethuthe | |||
Class 4 | ingathutha | — | ingathutha | ingethuthe | — | ingethuthe | |||
Class 5 | lingathutha | — | lingathutha | lingethuthe | — | lingethuthe | |||
Class 6 | angathutha | — | engathutha | angethuthe | — | engethuthe | |||
Class 7 | singathutha | — | singathutha | singethuthe | — | singethuthe | |||
Class 8 | zingathutha | — | zingathutha | zingethuthe | — | zingethuthe | |||
Class 9 | ingathutha | — | ingathutha | ingethuthe | — | ingethuthe | |||
Class 10 | zingathutha | — | zingathutha | zingethuthe | — | zingethuthe | |||
Class 11 | lungathutha | — | lungathutha | lungethuthe | — | lungethuthe | |||
Class 14 | bungathutha | — | bungathutha | bungethuthe | — | bungethuthe | |||
Class 15 | kungathutha | — | kungathutha | kungethuthe | — | kungethuthe | |||
Class 17 | kungathutha | — | kungathutha | kungethuthe | — | kungethuthe | |||
Immediate future | |||||||||
Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
1st singular | ngizothutha | engizothutha | ngizothutha | angizuthutha | engingezuthutha | ngingezuthutha | |||
2nd singular | uzothutha | ozothutha | uzothutha | awuzuthutha | ongezuthutha | ungezuthutha | |||
1st plural | sizothutha | esizothutha | sizothutha | asizuthutha | esingezuthutha | singezuthutha | |||
2nd plural | nizothutha | enizothutha | nizothutha | anizuthutha | eningezuthutha | ningezuthutha | |||
Class 1 | uzothutha | ozothutha | ezothutha | akazuthutha | ongezuthutha | engezuthutha | |||
Class 2 | bazothutha | abazothutha | bezothutha | abazuthutha | abangezuthutha | bengezuthutha | |||
Class 3 | uzothutha | ozothutha | uzothutha | awuzuthutha | ongezuthutha | ungezuthutha | |||
Class 4 | izothutha | ezothutha | izothutha | ayizuthutha | engezuthutha | ingezuthutha | |||
Class 5 | lizothutha | elizothutha | lizothutha | alizuthutha | elingezuthutha | lingezuthutha | |||
Class 6 | azothutha | azothutha | ezothutha | awazuthutha | angezuthutha | engezuthutha | |||
Class 7 | sizothutha | esizothutha | sizothutha | asizuthutha | esingezuthutha | singezuthutha | |||
Class 8 | zizothutha | ezizothutha | zizothutha | azizuthutha | ezingezuthutha | zingezuthutha | |||
Class 9 | izothutha | ezothutha | izothutha | ayizuthutha | engezuthutha | ingezuthutha | |||
Class 10 | zizothutha | ezizothutha | zizothutha | azizuthutha | ezingezuthutha | zingezuthutha | |||
Class 11 | luzothutha | oluzothutha | luzothutha | aluzuthutha | olungezuthutha | lungezuthutha | |||
Class 14 | buzothutha | obuzothutha | buzothutha | abuzuthutha | obungezuthutha | bungezuthutha | |||
Class 15 | kuzothutha | okuzothutha | kuzothutha | akuzuthutha | okungezuthutha | kungezuthutha | |||
Class 17 | kuzothutha | okuzothutha | kuzothutha | akuzuthutha | okungezuthutha | kungezuthutha | |||
Remote future | |||||||||
Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
1st singular | ngiyothutha | engiyothutha | ngiyothutha | angiyuthutha | engingeyuthutha | ngingeyuthutha | |||
2nd singular | uyothutha | oyothutha | uyothutha | awuyuthutha | ongeyuthutha | ungeyuthutha | |||
1st plural | siyothutha | esiyothutha | siyothutha | asiyuthutha | esingeyuthutha | singeyuthutha | |||
2nd plural | niyothutha | eniyothutha | niyothutha | aniyuthutha | eningeyuthutha | ningeyuthutha | |||
Class 1 | uyothutha | oyothutha | eyothutha | akayuthutha | ongeyuthutha | engeyuthutha | |||
Class 2 | bayothutha | abayothutha | beyothutha | abayuthutha | abangeyuthutha | bengeyuthutha | |||
Class 3 | uyothutha | oyothutha | uyothutha | awuyuthutha | ongeyuthutha | ungeyuthutha | |||
Class 4 | iyothutha | eyothutha | iyothutha | ayiyuthutha | engeyuthutha | ingeyuthutha | |||
Class 5 | liyothutha | eliyothutha | liyothutha | aliyuthutha | elingeyuthutha | lingeyuthutha | |||
Class 6 | ayothutha | ayothutha | eyothutha | awayuthutha | angeyuthutha | engeyuthutha | |||
Class 7 | siyothutha | esiyothutha | siyothutha | asiyuthutha | esingeyuthutha | singeyuthutha | |||
Class 8 | ziyothutha | eziyothutha | ziyothutha | aziyuthutha | ezingeyuthutha | zingeyuthutha | |||
Class 9 | iyothutha | eyothutha | iyothutha | ayiyuthutha | engeyuthutha | ingeyuthutha | |||
Class 10 | ziyothutha | eziyothutha | ziyothutha | aziyuthutha | ezingeyuthutha | zingeyuthutha | |||
Class 11 | luyothutha | oluyothutha | luyothutha | aluyuthutha | olungeyuthutha | lungeyuthutha | |||
Class 14 | buyothutha | obuyothutha | buyothutha | abuyuthutha | obungeyuthutha | bungeyuthutha | |||
Class 15 | kuyothutha | okuyothutha | kuyothutha | akuyuthutha | okungeyuthutha | kungeyuthutha | |||
Class 17 | kuyothutha | okuyothutha | kuyothutha | akuyuthutha | okungeyuthutha | kungeyuthutha | |||
Present subjunctive | |||||||||
Positive | Negative | ||||||||
1st singular | ngithuthe | ngingathuthi | |||||||
2nd singular | uthuthe | ungathuthi | |||||||
1st plural | sithuthe | singathuthi | |||||||
2nd plural | nithuthe | ningathuthi | |||||||
Class 1 | athuthe | angathuthi | |||||||
Class 2 | bathuthe | bangathuthi | |||||||
Class 3 | uthuthe | ungathuthi | |||||||
Class 4 | ithuthe | ingathuthi | |||||||
Class 5 | lithuthe | lingathuthi | |||||||
Class 6 | athuthe | angathuthi | |||||||
Class 7 | sithuthe | singathuthi | |||||||
Class 8 | zithuthe | zingathuthi | |||||||
Class 9 | ithuthe | ingathuthi | |||||||
Class 10 | zithuthe | zingathuthi | |||||||
Class 11 | luthuthe | lungathuthi | |||||||
Class 14 | buthuthe | bungathuthi | |||||||
Class 15 | kuthuthe | kungathuthi | |||||||
Class 17 | kuthuthe | kungathuthi | |||||||
Past subjunctive | |||||||||
Positive | Negative | ||||||||
1st singular | ngathutha | ngangathutha, angathutha, angangathutha | |||||||
2nd singular | wathutha | wangathutha, awathutha, awangathutha | |||||||
1st plural | sathutha | sangathutha, asathutha, asangathutha | |||||||
2nd plural | nathutha | nangathutha, anathutha, anangathutha | |||||||
Class 1 | wathutha | wangathutha, akathutha, akangathutha | |||||||
Class 2 | bathutha | bangathutha, abathutha, abangathutha | |||||||
Class 3 | wathutha | wangathutha, awathutha, awangathutha | |||||||
Class 4 | yathutha | yangathutha, ayathutha, ayangathutha | |||||||
Class 5 | lathutha | langathutha, alathutha, alangathutha | |||||||
Class 6 | athutha | angathutha, awathutha, awangathutha | |||||||
Class 7 | sathutha | sangathutha, asathutha, asangathutha | |||||||
Class 8 | zathutha | zangathutha, azathutha, azangathutha | |||||||
Class 9 | yathutha | yangathutha, ayathutha, ayangathutha | |||||||
Class 10 | zathutha | zangathutha, azathutha, azangathutha | |||||||
Class 11 | lwathutha | lwangathutha, alwathutha, alwangathutha | |||||||
Class 14 | bathutha | bangathutha, abathutha, abangathutha | |||||||
Class 15 | kwathutha | kwangathutha, akwathutha, akwangathutha | |||||||
Class 17 | kwathutha | kwangathutha, akwathutha, akwangathutha |
References
- C. M. Doke, B. W. Vilakazi (1972) “thutha”, in Zulu-English Dictionary, →ISBN: “thutha (3.9)”
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.