roinn
Irish
Pronunciation
Etymology 1
From Old Irish rann (“part”), from Proto-Celtic *ɸrasnā (compare Welsh rhan/Breton rann (“part”)).[2] Akin to roinnt.
Noun
Declension
Declension of roinn
Derived terms
- rannach1 (“apportioning, sharing; open-handed”, adjective)
Noun
roinn f (genitive singular roinne, nominative plural ranna)
- part
- Synonym: leath
- division (of government)
- continent
- department (of government, of a university)
Declension
Declension of roinn
Derived terms
Related terms
Verb
roinn (present analytic roinneann, future analytic roinnfidh, verbal noun roinnt, past participle roinnte) (transitive, intransitive)
- (mathematics, biology, etc.) divide
- separate into parts
- share, apportion
- (card games, business, etc.) deal, distribute
- involve, entail
Conjugation
conjugation of roinn (first conjugation – A)
singular | plural | relative | autonomous | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
first | second | third | first | second | third | ||||
indicative | present | roinnim | roinneann tú; roinnir† |
roinneann sé, sí | roinnimid | roinneann sibh | roinneann siad; roinnid† |
a roinneann; a roinneas | roinntear |
past | roinn mé; roinneas | roinn tú; roinnis | roinn sé, sí | roinneamar; roinn muid | roinn sibh; roinneabhair | roinn siad; roinneadar | a roinn / ar roinn* |
roinneadh | |
past habitual | roinninn | roinnteá | roinneadh sé, sí | roinnimis; roinneadh muid | roinneadh sibh | roinnidís; roinneadh siad | a roinneadh / a roinneadh* |
roinntí | |
future | roinnfidh mé; roinnfead |
roinnfidh tú; roinnfir† |
roinnfidh sé, sí | roinnfimid; roinnfidh muid |
roinnfidh sibh | roinnfidh siad; roinnfid† |
a roinnfidh; a roinnfeas | roinnfear | |
conditional | roinnfinn | roinnfeá | roinnfeadh sé, sí | roinnfimis; roinnfeadh muid | roinnfeadh sibh | roinnfidís; roinnfeadh siad | a roinnfeadh / a roinnfeadh* |
roinnfí | |
subjunctive | present | go roinne mé; go roinnead† |
go roinne tú; go roinnir† |
go roinne sé, sí | go roinnimid; go roinne muid |
go roinne sibh | go roinne siad; go roinnid† |
— | go roinntear |
past | dá roinninn | dá roinnteá | dá roinneadh sé, sí | dá roinnimis; dá roinneadh muid |
dá roinneadh sibh | dá roinnidís; dá roinneadh siad |
— | dá roinntí | |
imperative | roinnim | roinn | roinneadh sé, sí | roinnimis | roinnigí; roinnidh† |
roinnidís | — | roinntear | |
verbal noun | roinnt | ||||||||
past participle | roinnthe |
* indirect relative
† archaic or dialect form
References
- Quiggin, E. C. (1906) A Dialect of Donegal, Cambridge University Press, page 39
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “1 rann (‘part’)”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “rannaid”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
Further reading
- Dinneen, Patrick S. (1904) “roinn”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 1st edition, Dublin: Irish Texts Society, page 577
- Ó Dónaill, Niall (1977) “roinn”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
Scottish Gaelic
Pronunciation
- IPA(key): /rˠɤiɲ/
Etymology 1
From Middle Irish roinded (“parts, separates; distributes, apportions”), from Old Irish rann (“part”), from Proto-Celtic *ɸrasnā (compare Welsh rhan/Breton rann (“part”)).
Noun
Synonyms
Derived terms
- bile roinn an iomhais (“treasury bill”)
- co-roinn (“proportion, share”)
- dàrna roinn (“second division”)
- fo-roinn (“subdivision”)
- mór-roinn (“province”)
- nòta roinn an iomhais (“treasury note”)
- prìomh-roinn (“key sector; premier division”)
- roinn a' cheartais (“justice department”)
- roinn an ionmhais (“treasury; finance department”)
- roinn fhada (“long division”)
- roinn phoblach (“public sector”)
- roinn phrìobhaideach (“private sector”)
- roinn riaghaltais (“government department”)
- roinn slàinte (“health department”)
- roinn tìde (“timezone”)
- roinn-cheartais (“judicature, judiciary”)
- roinn-dùthcha (“region, area”)
- Roinn-Eòrpa (“Europe”)
- roinn-fheachd (“division”)
- roinn-phàrlamaid (“constituency”)
- roinn-ruithe (“run-rig”)
- roinn-seòrsa (“category”)
- roinn-sheilbhiche (“shareholder”)
- roinn-taghaidh (“constituency; electoral division”)
- roinn-tarsainn (“cross-section”)
Derived terms
- co-roinn (“share”)
- so-roinn (“divisible”)
Further reading
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “1 rann (‘part’)”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “rannaid”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- Edward Dwelly (1911) “roinn”, in Faclair Gàidhlig gu Beurla le Dealbhan [The Illustrated Gaelic–English Dictionary], 10th edition, Edinburgh: Birlinn Limited, →ISBN
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.