fiach
Irish
Etymology 1
From Old Irish fïach,[2] from Proto-Celtic *wesākos.[3] Cognate with Welsh gwyach (“grebe”).
Noun
fiach m (genitive singular fiaigh or féich, nominative plural fiacha)
- raven
- Synonyms: Dónall dubh, fiach dubh
Declension
First declension
Bare forms:
|
Forms with the definite article:
|
Derived terms
- fiach mara
- garrfhiach (“vulture”)
Noun
fiach m (genitive singular féich, nominative plural fiacha)
- (usually in the plural) debt
- Synonym: fiachas
Declension
First declension
Bare forms:
|
Forms with the definite article:
|
Derived terms
- bailiú fiach (“debt collection”)
- comhdhlúthú fiach (“debt consolidation”)
- d’fhiacha (“incumbent”)
- fiach fadtéarmach (“long-term debt”)
- fiach náisiúnta (“national debt”)
- maoiniú fiach (“debt financing”)
- státfhiach (“state debt”)
Etymology 3
From Old Irish fíadach.[5] By surface analysis, fia (“deer”) + -ach. The verb is from the noun.
Alternative forms
Noun
fiach m (genitive singular fiaigh)
- verbal noun of fiach
- hunting
- Synonyms: sealgaireacht, seilg
- chasing
Declension
First declension
Bare forms (no plural of this noun)
|
Forms with the definite article:
|
Derived terms
- capall fiaigh
- corn fiaigh
- fiach pocadán
- gadhar fiaigh
- liopard fiaigh
- madra fiaigh Weimar (“Weimaraner”)
- Madraí Fiaigh
- púdar fiaigh (“sporting powder”)
- spáinnéar fiaigh (“field spaniel”)
Verb
fiach (present analytic fiachann, future analytic fiachfaidh, verbal noun fiach, past participle fiachta)
Conjugation
singular | plural | relative | autonomous | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
first | second | third | first | second | third | ||||
indicative | present | fiachaim | fiachann tú; fiachair† |
fiachann sé, sí | fiachaimid | fiachann sibh | fiachann siad; fiachaid† |
a fhiachann; a fhiachas / a bhfiachann*; a bhfiachas* |
fiachtar |
past | d'fhiach mé; d'fhiachas / fhiach mé‡; fhiachas‡ |
d'fhiach tú; d'fhiachais / fhiach tú; fhiachais‡ |
d'fhiach sé, sí / fhiach sé, sí‡ |
d'fhiachamar; d'fhiach muid / fhiachamar; fhiach muid‡ |
d'fhiach sibh; d'fhiachabhair / fhiach sibh; fhiachabhair‡ |
d'fhiach siad; d'fhiachadar / fhiach siad; fhiachadar‡ |
a d'fhiach / ar fhiach* |
fiachadh | |
past habitual | d'fhiachainn / fhiachainn‡; bhfiachainn‡‡ |
d'fhiachtá / fhiachtá‡; bhfiachtᇇ |
d'fhiachadh sé, sí / fhiachadh sé, sí‡; bhfiachadh sé, s퇇 |
d'fhiachaimis; d'fhiachadh muid / fhiachaimis; fhiachadh muid‡; bhfiachaimis‡‡; bhfiachadh muid‡‡ |
d'fhiachadh sibh / fhiachadh sibh‡; bhfiachadh sibh‡‡ |
d'fhiachaidís; d'fhiachadh siad / fhiachaidís; fhiachadh siad‡; bhfiachaidís‡‡; bhfiachadh siad‡‡ |
a d'fhiachadh / a bhfiachadh* |
d'fhiachtaí / fhiachtaí‡; bhfiachta퇇 | |
future | fiachfaidh mé; fiachfad |
fiachfaidh tú; fiachfair† |
fiachfaidh sé, sí | fiachfaimid; fiachfaidh muid |
fiachfaidh sibh | fiachfaidh siad; fiachfaid† |
a fhiachfaidh; a fhiachfas / a bhfiachfaidh*; a bhfiachfas* |
fiachfar | |
conditional | d'fhiachfainn / fhiachfainn‡; bhfiachfainn‡‡ | d'fhiachfá / fhiachfá‡; bhfiachfᇇ | d'fhiachfadh sé, sí / fhiachfadh sé, sí‡; bhfiachfadh sé, s퇇 | d'fhiachfaimis; d'fhiachfadh muid / fhiachfaimis‡; fhiachfadh muid‡; bhfiachfaimis‡‡; bhfiachfadh muid‡‡ | d'fhiachfadh sibh / fhiachfadh sibh‡; bhfiachfadh sibh‡‡ | d'fhiachfaidís; d'fhiachfadh siad / fhiachfaidís‡; fhiachfadh siad‡; bhfiachfaidís‡‡; bhfiachfadh siad‡‡ | a d'fhiachfadh / a bhfiachfadh* |
d'fhiachfaí / fhiachfaí‡; bhfiachfa퇇 | |
subjunctive | present | go bhfiacha mé; go bhfiachad† |
go bhfiacha tú; go bhfiachair† |
go bhfiacha sé, sí | go bhfiachaimid; go bhfiacha muid |
go bhfiacha sibh | go bhfiacha siad; go bhfiachaid† |
— | go bhfiachtar |
past | dá bhfiachainn | dá bhfiachtá | dá bhfiachadh sé, sí | dá bhfiachaimis; dá bhfiachadh muid |
dá bhfiachadh sibh | dá bhfiachaidís; dá bhfiachadh siad |
— | dá bhfiachtaí | |
imperative | fiachaim | fiach | fiachadh sé, sí | fiachaimis | fiachaigí; fiachaidh† |
fiachaidís | — | fiachtar | |
verbal noun | fiach | ||||||||
past participle | fiachta |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis
Verb
fiach (present analytic fiachann, future analytic fiachfaidh, verbal noun fiachaint, past participle fiachta)
- Alternative form of féach (“to look”)
Conjugation
singular | plural | relative | autonomous | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
first | second | third | first | second | third | ||||
indicative | present | fiachaim | fiachann tú; fiachair† |
fiachann sé, sí | fiachaimid | fiachann sibh | fiachann siad; fiachaid† |
a fhiachann; a fhiachas / a bhfiachann*; a bhfiachas* |
fiachtar |
past | d'fhiach mé; d'fhiachas / fhiach mé‡; fhiachas‡ |
d'fhiach tú; d'fhiachais / fhiach tú; fhiachais‡ |
d'fhiach sé, sí / fhiach sé, sí‡ |
d'fhiachamar; d'fhiach muid / fhiachamar; fhiach muid‡ |
d'fhiach sibh; d'fhiachabhair / fhiach sibh; fhiachabhair‡ |
d'fhiach siad; d'fhiachadar / fhiach siad; fhiachadar‡ |
a d'fhiach / ar fhiach* |
fiachadh | |
past habitual | d'fhiachainn / fhiachainn‡; bhfiachainn‡‡ |
d'fhiachtá / fhiachtá‡; bhfiachtᇇ |
d'fhiachadh sé, sí / fhiachadh sé, sí‡; bhfiachadh sé, s퇇 |
d'fhiachaimis; d'fhiachadh muid / fhiachaimis; fhiachadh muid‡; bhfiachaimis‡‡; bhfiachadh muid‡‡ |
d'fhiachadh sibh / fhiachadh sibh‡; bhfiachadh sibh‡‡ |
d'fhiachaidís; d'fhiachadh siad / fhiachaidís; fhiachadh siad‡; bhfiachaidís‡‡; bhfiachadh siad‡‡ |
a d'fhiachadh / a bhfiachadh* |
d'fhiachtaí / fhiachtaí‡; bhfiachta퇇 | |
future | fiachfaidh mé; fiachfad |
fiachfaidh tú; fiachfair† |
fiachfaidh sé, sí | fiachfaimid; fiachfaidh muid |
fiachfaidh sibh | fiachfaidh siad; fiachfaid† |
a fhiachfaidh; a fhiachfas / a bhfiachfaidh*; a bhfiachfas* |
fiachfar | |
conditional | d'fhiachfainn / fhiachfainn‡; bhfiachfainn‡‡ | d'fhiachfá / fhiachfá‡; bhfiachfᇇ | d'fhiachfadh sé, sí / fhiachfadh sé, sí‡; bhfiachfadh sé, s퇇 | d'fhiachfaimis; d'fhiachfadh muid / fhiachfaimis‡; fhiachfadh muid‡; bhfiachfaimis‡‡; bhfiachfadh muid‡‡ | d'fhiachfadh sibh / fhiachfadh sibh‡; bhfiachfadh sibh‡‡ | d'fhiachfaidís; d'fhiachfadh siad / fhiachfaidís‡; fhiachfadh siad‡; bhfiachfaidís‡‡; bhfiachfadh siad‡‡ | a d'fhiachfadh / a bhfiachfadh* |
d'fhiachfaí / fhiachfaí‡; bhfiachfa퇇 | |
subjunctive | present | go bhfiacha mé; go bhfiachad† |
go bhfiacha tú; go bhfiachair† |
go bhfiacha sé, sí | go bhfiachaimid; go bhfiacha muid |
go bhfiacha sibh | go bhfiacha siad; go bhfiachaid† |
— | go bhfiachtar |
past | dá bhfiachainn | dá bhfiachtá | dá bhfiachadh sé, sí | dá bhfiachaimis; dá bhfiachadh muid |
dá bhfiachadh sibh | dá bhfiachaidís; dá bhfiachadh siad |
— | dá bhfiachtaí | |
imperative | fiachaim | fiach | fiachadh sé, sí | fiachaimis | fiachaigí; fiachaidh† |
fiachaidís | — | fiachtar | |
verbal noun | fiachaint | ||||||||
past participle | fiachta |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis
Mutation
Irish mutation | ||
---|---|---|
Radical | Lenition | Eclipsis |
fiach | fhiach | bhfiach |
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs. |
References
- Finck, F. N. (1899) Die araner mundart (in German), volume II, Marburg: Elwert’sche Verlagsbuchhandlung, page 110
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “fïach”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- Matasović, Ranko (2009) Etymological Dictionary of Proto-Celtic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 9), Leiden: Brill, →ISBN
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “1 fíach”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “fíadach”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
Further reading
- Ó Dónaill, Niall (1977) “fiach”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- Entries containing “fiach” in English-Irish Dictionary, An Gúm, 1959, by Tomás de Bhaldraithe.
- Entries containing “fiach” in New English-Irish Dictionary by Foras na Gaeilge.
Old Irish
Etymology
From Proto-Celtic *wesākos.[1]
Pronunciation
- IPA(key): /ˈfʲi.əx/, [ˈfʲi.ax]
Inflection
Masculine o-stem | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | fïach | fïachL | fïaichL |
Vocative | fïaich | fïachL | fïachuH |
Accusative | fïachN | fïachL | fïachuH |
Genitive | fïaichL | fïach | fïachN |
Dative | fïuchL | fïachaib | fïachaib |
Initial mutations of a following adjective:
|
Mutation
Old Irish mutation | ||
---|---|---|
Radical | Lenition | Nasalization |
fïach | ḟïach | fïach pronounced with /v(ʲ)-/ |
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs. |
References
- Matasović, Ranko (2009) Etymological Dictionary of Proto-Celtic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 9), Leiden: Brill, →ISBN
Further reading
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “fiach”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
Scottish Gaelic
Pronunciation
- IPA(key): /fia̯x/
Noun
Mutation
Scottish Gaelic mutation | |
---|---|
Radical | Lenition |
fiach | fhiach |
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs. |
References
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “1 fíach”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language